อย่าให้คำแนะนำการใช้ยา แบบ กากๆ โง่ๆ ที่ใครๆก็อ่านเองได้

          

            เวลาจ่ายยาให้คนไข้เภสัชกรหลายคนมักพลาดบางจุดในการทำงาน คือว่าเภสัชกรหลายคนมักจะแนะนำการใช้ยาประมาณว่า แนะนำตามซองยา บอกวิธีกินยา ขื่อยาอะไรประมาณนี้ ทำให้คนไข้หลายคนเบื่อหน่ายที่จะมานั่งฟังอะไรธรรมดาๆ ที่ หาอ่านเอาจาก ฉลากยาก็ได้ แล้วเภสัชกร ควรทำอย่างไรดีละในการส่งมอบยาที่ดูประทับใจและมีความเป็นมืออาชีพมากกว่าเดิม ผมขอแนะนำแนวทางง่ายๆ อยู่ 4 ประเด็นก็คือ

1. ใส่ใจ สนใจ ในตัวผู้ป่วย อย่างจริงจัง ด้วยความรู้สึกจากข้างใน
2. ซักถามอาการ ประเมินภาวะโรค หรือ ข้อมูลอื่นๆ ที่จำเป็นเพิ่มเติมก่อนส่งมอบยา 
3. หากจำเป็น อาจต้องตรวจร่างกายผู้ป่วยแบบง่าย ๆ เพื่อรับประกันความปลอดภัยให้ผู้ป่วย
4. ให้คำแนะนำที่มีประโยชน์มากต่อผู้ป่วยในการใช้ยา หรือ รักษาโรค คำเตือนที่จำเป็น 

ยกตัวอย่าง

เคส bacterail tonsilitis
หากผู้มารับยาด้วย อาการเจ็บคอ เข้าข่าย bacterail tonsilitis เมื่อผู้ป่วยมารับยาเภสัชกร อาจซักอาการเพิ่มเติม เช่น เจ็บคอบ่อยไหม ไอไหม หรือเป็นหวัดไหม  หากจำเป็นอาจต้อง

ดูคอผู้ป่วยว่ามี ต่อมทอนซิลอักเป็นหนองหรือไม่  มีไข้ไหม ก็จะช่วยให้ จำแนกโรคได้ชัดเตนขึ้น

คำแนะนำ ที่พิเศษอาจจะอธิบายว่าทำไมต้องกินยาแม้จะหายเจ็บคอแล้วก็ตาม อาจจะอธิบายเรื่อง ภาวะแทรกซ้อน จากเชื้อ Streptococcus group A ว่าอาจเกิดไตอักเสบ  หรือ โรคหัวใจรูมาร์ติกตามมาได้ หากรับประทานยาไม่ครบ เป็นต้น

เคส asthma
หากเจอผู้ป่วยโรคหืด ผมจะไม่รีบสอนพ่นยา  แต่จะประเมินก่อนว่าเป็น total control หรือไม่ ความรุนแรงโรคขนาดไหน  หากผู้ป่วยอาการดีมาก จะให้พ่นยาให้เภสัชกรดู และผมจะอธิบายพยาธิสภาพของโรคหืดให้คนไข้ฟัง และเหตุผลในการใช้ยากลุ่ม controller แต่ในกรณี ที่ผู้ป่วยควบคุมโรคได้ไม่ดี ผมอาจซักประวัติหาโรคร่วมไม่ว่าจะเป็นไซนัสอักเสบ allergic rhinitis หรือแม่แต่ กรดไหลย้อน ที่ทำให้โรคหืดแย่ลง  และสุดท้ายที่สำคัญ คือเรื่อง drug compliance ตบท้าย

เคส cystitis
 อาจประเมินภาวะไข้ ของผู้ป่วย และซักอาการเพิ่มเติม แล้วอธิบายว่าโรค cystitis เกิด ได้อย่างไร อันตรายแค่ไหน ยาจะไปช่วยฆ่าเชื้อแบคทีเรีย ปรโยชน์ ของการดื่มน้ำ และปัสสาวะบ่อยๆ  ภาวะแทรกซ้อน เช่น acute pyelonephritis การหลีกเลี่ยงการดื่มนม กรณีใช้ยากลุ่มฟลูออโนควิโนโลน